Ảnh hưởng của canxi đến chất lượng vỏ trứng

Khi gà càng già, chất lượng vỏ trứng và tỷ lệ nở càng giảm và cuối chu kỳ đẻ trứng khả năng hấp thu canxi tạo vỏ trứng giảm. Những trứng đẻ vào sáng sớm thường có vỏ mỏng hơn những trứng đẻ muộn vì chúng di chuyển qua các tuyến tạo vỏ vào giữa đêm khi gà không được ăn, do đó canxi tạo vỏ trứng thấp hơn bình thường. Nên bổ sung vỏ sò vào thức ăn của gà nhằm làm cho quá trình tiêu hóa canxi trở nên chậm hơn và lượng canxi trong máu lúc nửa đêm cao hơn.

Để tạo một vỏ trứng gà mái cần khoảng 2 g canxi, vì vậy cần phải cho ăn khoảng 3,75 – 4 g canxi/ngày. Cần chú ý là khi tăng khẩu phần canxi thì lại làm giảm tỷ lệ canxi tích lũy (calcium retetion) trong cơ thể. Gà mái đẻ cần khoảng 2 g canxi cho việc tạo nên một vỏ trứng với thành phần chính là canxi cacbonat (CaCO3), do đó, hàm lượng canxi huyết phải đảm bảo ở mức cao (18 – 25 mg% trở lên). Vào thời kỳ chuẩn bị đẻ, sự hấp thu và tích lũy canxi được đẩy mạnh (cao gấp 2 – 3 lần so với gà dò hoặc gà mái tơ). Tình trạng xốp xương xuất hiện khi gia cầm không sử dụng được canxi để phục hồi và thiếu hụt trong cơ thể. Làm suy giảm nhanh chóng năng suất đẻ trứng của gà và gây hiện tượng liệt, vì nguồn dự trữ canxi lúc này đã cạn kiệt. Khi thức ăn gà đẻ thiếu canxi, có thể gà vẫn đẻ, nhưng vỏ trứng mỏng hoặc mất phần vỏ phôi hoàn toàn. Canxi dự trữ trong cơ thể chỉ tương đương 8 – 10g. Khi sử dụng hết phần dự trữ này thì con vật phải huy động nguồn canxi từ xương, chủ yếu dưới tác động của tuyến cận giáp. Biện pháp thích hợp nhất để phòng ngừa chứng xốp xương là đảm bảo đủ hàm lượng canxi trong khẩu phần. Chất lượng vỏ trứng đáp ứng rất nhanh nhạy đối với tỷ lệ canxi, canxi từ 2,28 rút xuống 1% là vỏ trứng đã giảm đi rõ rệt (Smith, Hare, 1962) và đến ngày thứ 4 – 5 xuất hiện vỏ trứng mềm. Ngược lại, nếu hàm lượng canxi khẩu phần quá cao (5 – 8%) sẽ gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng vỏ trứng (xù xì, không đều, dễ vỡ…).

Quá trình tạo nên vỏ trứng chủ yếu vào ban đêm trong khi gà thường ăn vào ban ngày, vì vậy để cung cấp khoáng cho quá trình tạo vỏ trứng phải có sự tham gia tích cực của bộ xương cơ thể. Trong quá trình tạo trứng, lòng đỏ tạo ra dần từ buồng trứng, trong khi đó lòng trắng lại được tiết ra từ buổi sáng (khoảng 5 – 8 giờ sau khi có ánh sáng), còn vỏ trứng được được tiết ra vào cuối buổi chiều và ban đêm, trong khi nồng độ canxi máu giảm đi và xuống đến mức thấp nhất (14 giờ sau khi gà đẻ quả trứng trước). Từ thực tế này, ngoài việc phải đáp ứng đủ canxi trong khẩu phần thì việc cho gà ăn đêm để cung cấp khoáng cho gà và thời điểm cần thiết cũng là một kỹ thuật quan trọng. Nhiều người chăn nuôi cho gà ăn nhiều vào buổi chiều để đáp ứng nhu cầu canxi cho việc tạo vỏ trứng trong đêm, như vậy đã vô tình thu nhận quá nhiều protein và năng lượng dẫn đến dư thừa dinh dưỡng, tăng trọng quá mức trong khi đẻ, gây giảm sản lượng trứng của gà. Khi gà bước vào giai đoạn sau của chu trình sản xuất, các biện pháp nhằm đảm bảo nguồn canxi dự trữ rất quan trọng. Người nuôi cần hiễu rõ về sự cân bằng canxi trong khẩu phần hàng ngày của vật nuôi để điều chỉnh cho phù hợp.